خشکی پوست صورت و بدن: روش‌های درمان و رفع آن
خشکی پوست معمولاً خطرناک نیست اما می‌تواند ناراحت‌کننده و نازیبا باشد. بیماری خطرناک خشکی پوست که یک بیماری مادرزادی به نام ایکتویزیس است بسیار ناراحت‌کننده است. خوشبختانه بیشتر خشکی‌های پوست به دلیل عوامل محیطی که حداقل بخشی از آنها قابل کنترل است اتفاق می‌افتند. این عوامل شامل گرما و سرمای هوا، کم بودن میزان رطوبت هوا و قرار گرفتن در آب گرم می‌شود. خشکی شدید و مزمن پوست باید توسط پزشک متخصص پوست مورد ارزیابی و معاینه قرار گیرد.
دلایل خشکی پوست
خشکی پوست صورت غالباً به دلیل عوامل محیطی ایجاد می‌شود. برخی بیماری‌ها نیز تأثیر زیادی روی پوست می‌گذارند. برخی از دلایل که ممکن است باعث خشک شدن پوست شوند عبارتند از:
آب و هوا
پوست در زمستان و در زمان‌هایی که سطح رطوبت و دمای هوا پایین است بیشتر دچار خشکی می‌شود اما فصل به اندازه زندگی در نواحی صحرایی باعث خشک شدن پوست نمی‌شود.
گرما
سیستم گرمایش مرکزی، سوزاندن چوب، هیترها و شومینه‌ها باعث کاهش رطوبت هوا شده و در نتیجه پوست خشک می‌شود.
استحمام و دوش آب گرم
دوش گرفتن یا حمام رفتن با آب گرم به مدت طولانی می‌تواند باعث خشک شدن پوست شود. همچنین شنا کردن مکرر به خصوص در استخرهای کلردار نیز می‌تواند باعث خشک شدن پوست شود.
صابون‌های تند و مواد شوینده
بسیاری از صابون‌ها، مواد شوینده و شامپوها به دلیل فرمول ضدچربی که دارند رطوبت پوست را از بین می‌برند.
بیماری‌های پوستی دیگر
افراد مبتلا به بیماری‌های پوستی مانند درماتیت آتوپیک یا پسوریازیس بیش از سایر افراد در معرض خشکی پوست صورت قرار دارند.
عواملی که احتمال خشک شدن پوست را افزایش می‌دهند
هر کسی ممکن است دچار خشکی پوست شود اما ابتلا به برخی بیماری‌های و شرایط احتمال خشک شدن پوست را افزایش می‌دهد:
- سن ۴۰ سالگی و بالاتر: احتمال خشک شدن پوست با افزایش پوست بالا می‌رود، بیش از ۵۰ درصد افراد مسن به خشکی پوست مبتلا هستند.
- زندگی کردن در مناطق خشک، سرد یا محیط‌هایی که رطوبت هوا در آنها پایین است.
- داشتن شغلی که برای انجام وظایف در آن، پوست باید در معرض آب قرار گیرد مانند پرستاری و آرایشگری.
- شنا کردن مکرر در استخرهایی که آب آن حاوی مقادیر زیادی کلر است.
علائم
خشکی پوست صورت معمولاً موقتی است، برای مثال شما ممکن است فقط در فصل زمستان دچار خشکی پوست شوید. همچنین ممکن است خشکی پوست بیماری مادام‌العمر باشد. علائم و نشانه‌های خشکی پوست به سن، سطح سلامت، محل زندگی، زمانی که فرد در محیط باز قرار می‌گیرد و علل دیگر بروز خشکی پوست بستگی دارد. خشکی پوست ممکن است باعث ایجاد علائم زیر شود:
- احساس سفت شدن پوست به خصوص پس از استحمام، دوش گرفتن و شنا کردن
- پوست خشن به نظر می‌رسد.
- خارش
- پوسته‌پوسته شدن و لایه‌برداری خفیف تا شدید پوست
- چین و چروک‌ها و ترک‌های ریز روی پوست
- خاکستری شدن پوست
- قرمزی
- ترک‌های عمیق که ممکن است خونریزی داشته باشند.
عوارض
معمولاً خشکی پوست صورت بی‌خطر است اما زمانی که تحت مراقبت و درمان قرار نگیرد می‌تواند منجر به ابتلا به موارد زیر شود:
- درماتیت آتوپیک (اگزما): اگر شما مستعد ابتلا به این بیماری هستید، خشکی شدید پوست می‌تواند بیماری شما را فعال کرده و باعث قرمز شدن، ترک خوردن و ملتهب شدن پوست بدن شما شود.
- عفونت: پوست خشک ممکن است ترک بخورد و در نتیجه باکتری‌ها وارد آن شده و باعث بروز عفونت شوند. این عوارض بیشتر در مواردی اتفاق می‌افتند که مکانیزم‌های حفاظتی پوست به شدت آسیب دیده باشند. برای مثال، خشک شدن شدید پوست می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های عمیق و شکاف روی پوست شود که ممکن است باز شده و خونریزی کنند و راه را برای نفوذ باکتری‌ها به پوست باز کنند.
تشخیص
پزشک معاینات بالینی را انجام داده و در مورد سوابق پزشکی سؤالاتی از شما می‌پرسد. وی از شما در مورد زمان شروع خشکی پوست، عواملی که خشکی پوست را تشدید کرده یا التیام می‌دهد، عادات حمام رفتن شما، رژیم غذایی و چگونگی مراقبت شما از پوستتان سؤالاتی می‌پرسد. پزشک همچنین دستور انجام برخی آزمایش‌های تشخیصی را برای بررسی خشکی پوست صورت و احتمال ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند کم‌کاری تیروئید به شما می‌دهد.
درمان خشکی پوست
درمان‌های موضعی
کرم‌ها و مرطوب‌کننده‌های موضعی، پوست شما را عایق کرده و باعث می‌شوند که آب نتواند از سطح پوست خارج شود. پس از استحمام و چندین مرتبه در روز از کرم‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید. مرطوب‌کننده‌های قوی‌تر بهتر کار می‌کنند. شما همچنین باید از وسایل آرایشی که حاوی مواد مرطوب‌کننده هستند استفاده کنید. اگر پوست شما به شدت دچار خشکی شده است می‌توانید از روغن‌هایی مانند روغن بچه در حالی که هنوز پوست شما مرطوب است استفاده کنید. روغن‌های قوی‌تر از مرطوب‌کننده‌ها هستند و از بخار شدن آب از روی سطح پوست پیشگیری می‌کنند.
هیدرودرم ابریژن
هیدرودرم ابریژن یک روش میکرودرم ابریژن است که دران از کریستال‌های ساینده استفاده نمی‌شود. این آخرین تکنولوژی در روش‌های مراقبت پوستی است. با استفاده از آب پرفشار، سطح رویی پوست شکسته می‌شود. در نتیجه پوست شاداب‌تر نمایان شده و بافت پوست خشک برداشته می‌شود. این یک روش عالی برای افرادی است که می‌خواهند لایه‌برداری پوست انجام دهند اما پوست آنها به شدت حساس و خشک است. این فرایند بسیار ملایم انجام می‌شود و هیچ گونه ناراحتی ندارد. پوست پس از درمان کمی صورتی‌رنگ می‌شود اما بلافاصله برطرف می‌شود.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن یک روش غیر شیمیایی و غیرتهاجمی است که در آن برای برداشتن لایه‌های خشک پوست، سلول‌های مرده پوست و نمایان شدن پوست جوان‌تر و سالم‌تر از پاشش کریستال‌های ریز استفاده می‌شود. میکرودرم ابریژن همچنین فرایند تولید سلول‌های پوست را در لایه‌های زیرین پوست تسریع کرده و میزان تولید کلاژن و الاستین که به بهبود ظاهر پوست کمک می‌کنند را افزایش می‌دهد. میکرودرم ابریژن ملایم‌تر از درم ابریژن است.
مزوتراپی
مزوتراپی یک روش تزریقی برای رساندن مواد مغذی به لایه‌های پوست است که به ترمیم و رشد سلول‌ها کمک می‌کند. ویتامین‌ها، آمینواسیدها، مواد معدنی، اسید هیالورانیک همگی از موادی هستند که برای سلامت پوست ضروری هستند و می‌توان آنها را به روش مزوتراپی وارد پوست کرد. این روش درمان رنگ و خستگی پوست، خشکی پوست و چین و چروک‌های سطحی را بهبود بخشیده و برای مراقبت‌های قبل و بعد از عمل‌های پوستی بسیار مناسب است.
درمان‌های خانگی
درمان‌های طبیعی معمولاً برای رفع خشکی پوست صورت که خیلی شدید نباشد مؤثر هستند. برخی از این نوع اقدامات درمانی عبارتند از:
- نمک دریایی: نمک دریای خشک‌ترین انواع پوست را در هنگام استحمام مرطوب می‌کند. این مخلوط را با حرکات دوار روی پوست خود مالیده و سپس با آب گرمان را بشورید.
- ژل آلوئه ورا: ژل آلوئه ورا زمانی که روی پوست‌هایی که به شدت دچار خشکی شده‌اند مالیده شود، خواص تسکین دهندگی و مرطوب‌کنندگی دارد. یک لایه نازک ژل ۱۰۰ درصد آلوئه ورا روی پوست خشک بمالید. اگر پوست شما ژل را جذب کرد نیازی نیست که آن را بشورید.
- عسل: عسل باعث می‌شود که پوست سفت، لطیف و مرطوب شود. عسل خالص را مستقیماً روی پوستی که به شدت خشک شده است بمالید و در حدود ۲ دقیقه ناحیه تحت درمان را با انگشتان خود ماساژ دهید.
پیشگیری
با رعایت نکات زیر می‌توانید از خشک شدن پوست خود پیشگیری کنید:
- استفاده از مرطوب‌کننده: مرطوب‌کننده‌ها پوست را عایق کرده و اجازه نمی‌دهند آب از روی سطح آن بخار شود.
- محدود کردن قرار گرفتن در معرض آب: در کمتر از ۱۰ دقیقه دوش بگیرید. از آب گرم به جای آب داغ استفاده کنید. سعی کنید بیش از یک مرتبه در روز دوش نگیرید.
- از صابون‌های خشک‌کننده استفاده نکنید: از کرم‌های پاک‌کننده، پاک‌کننده‌های ملایم پوستی و ژل‌های استحمام حاوی مرطوب‌کننده استفاده کنید.
- در هوای سرد هر چه می‌توانید بیشتر پوست خود را بپوشانید: در هنگام زمستان، پوست بیشتر دچار خشکی می‌شود بنابراین از روسری، کلاه و عینک در این آب و هوا استفاده کنید.
- از دستکش‌های لاستیکی استفاده کنید: اگر مجبورید که دست‌های خود را در آب فرو ببرید یا از پاک‌کننده‌های قوی استفاده کنید برای محافظت از پوست خود از دستکش‌های لاستیکی استفاده کنید.
