انواع قارچ پوستی (قارچ سر، کشاله ران)، علل و درمان
قارچها معمولاً در نواحی مرطوب بدن و در جایی که لایههای پوست روی هم قرار میگیرند لانه میکنند: میان انگشتان پا، در ناحیهی تناسلی، زیر سینهها، کشالهی ران و پوست سر. بسیاری از این قارچها فقط در بالاترین لایهی بیرونی پوست (استراتوم کورنئوم) زندگی کرده و به مکانهای عمیقتر نفوذ نمیکنند. احتمال بروز قارچهای پوستی در افراد چاق بیشتر است چرا که این افراد دارای لایههای پوستی بیشتری هستند، به خصوص اگر پوست این لایهها تحریک شده یا ترکخورده (عرقسوز) باشد. همچنین افراد دارای دیابت بیشتر در معرض ابتلا به عفونتهای قارچی میباشند. عفونتهای قارچی در یک قسمت از بدن میتواند به تحریک قسمتهای دیگری که بدون عفونت هستند، منجر شود.
انواع و علائم عفونتهای قارچی پوست
عفونتهای قارچی پوست توسط قارچهایی میکروسکوپی ایجاد میشوند که در شرایط خاصی تکثیر میشوند.عفونتهای قارچی پوست در انسانها در ناخنها، پوست و مو رشد میکنند به این دلیل که این قارچها خود را بر روی کراتین پروتئینی حفظ میکنند که در این نواحی به وفور یافت میشود. برخی از رایجترین عفونتهای قارچی عبارتند از:
کاندیدیاز یا عفونت مخمر
این نوع توسط مخمر (دستهای از قارچها) ایجاد میشود که بر پوست یا مخاط اثر گذاشته و در حالت خوابیده در بدن زندگی میکنند. فقط در زمانی که شرایط بهینه ایجاد شود، این مخمرها تکثیر شده وبه کاندیدیاز تبدیل میشوند.علائم این نوع شامل تحریک پوستی قارچی، تکههای پر از چرک، جوش و خارش فزاینده در محل عفونی میباشند.
تنیا ورسیکالر
این نوع از قارچ پوستی ، در بزرگسالان و نوجوانان شایعتر است. این بیماری، یک عفونت قارچی مزمن پوستی است که باعث تغییر رنگ پوست و پدید آمدن لکههای قرمز یا قهوهای رنگ بر روی سطح پوست میشود. علائم آن شامل جوشهای بدون خارش بر روی بدن و وجود لکههای قرمز رنگ میباشند.
عفونت تینا و عفونت قارچی حلقوی
که معمولاً با کرم اشتباه گرفته میشود، اما در واقع یک عفونت قارچی پوست ازتکه باعث ایجاد حلقههای قرمز رنگ میشود.دلایل ایجاد این عفونت قارچی، سوء تغذیه، بهداشت ضعیف و آب و هوای گرم و مرطوب بوده و میتواند از فرد مبتلا منتقل شود. علائم آن شامل حلقهی دارای خارش مانند تکههای فلس دار است که بعداً تبدیل به تاولهای پر از جوش میشود. اگر این عفونت بر روی ناخن تشکیل شود، ناخنها، مچاله و ضخیم شده و تغییر رنگ میدهند. اگر بر روی پوست سر ایجاد شوند، ممکن است موهای بر روی پوست سر را از دست بدهید و تکههای طاسی بر روی سر شما پدید بیاید.عفونت قارچی حلقوی- عفونت قارچی پوست به صورت زیر طبقهبندی میشود:
- عفونت حلقوی بدن : ممکن است در هر نقطه از پوست ایجاد شود و با شکلهای حلقه مانند همراه است.
- پای ورزشکاران : یک عفونت قارچی پوست است که بر روی پاها اثر میگذارد. این بیماری باعث میشود که پوست در میان انگشتان پا سفید شود و جوشهای خارشدار ایجاد شوند.
- عفونت قارچی ناخن : بر روی ناخنها ]لینک به قارچ ناخن[ و انگشتان ایجاد شده و باعث حساسیت خارشدار میشود.
- عفونت قارچی پوست سر : یک عفونت قارچی مسری است که بر روی موها و پوست سر ایجاد شده و بچههای ۲- ۱۰ سال را متبلا میکند.
- خارش پای سوارکاران : در ناحیهی کشالهی ران ایجاد شده و با خارش شدید و جوش همراه است.
عوامل خطر
احتمال ابتلا به عفونت قارچی پوست در شما بیشتر است اگر:
- اضافه وزن داشته باشید.
- پس از استحمام یا دوش گرفتن بدن خود را کاملاً خشک نکنید.
- در تماس با فرد یا حیوانی باشید که عفونت قارچی پوست دارد.
- وسایل آلوده را لمس کنید مانند لباسهای آلوده و حولهها و رختخواب آلوده
- با پاهای برهنه در استخر یا زیر دوش راه بروید.
- همیشه لباسهای تنگ بپوشید که اجازه نمیدهند عرق شما کاملا خشک شود.
- دیابت داشته باشید.
- به تازگی دورهی مصرف آنتی بیوتیک را تمام کرده باشید.
- باردار باشید.
- دارای سیستم ایمنی ضعیف باشید، برای مثال ایدز یا HIV داشته باشید.
تشخیص
در صورت مراجعه به پزشک، او دربارهی علائم شما سؤال کرده و شما را معاینه میکند. پزشک همچنین ممکن است از تاریخچهی سلامت شما سؤال بپرسد. پزشکان معمولاً وجود قارچهای پوستی را با نگاه کردن به پوست و محل هر گونه تحریک پوستی، تشخیص میدهند. آنها ممکن است نمونهای کوچک از پوست شما یا بخشی از ناخن یا موی شما را بردارند. این نمونه برای آزمایش صحت تشخیص به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.
درمان عفونت قارچی
- معمولاً به استفاده از دارویی ضد قارچی نیاز خواهید داشت که به صورت مستقیم بر روی پوست خود قرار میدهید. این درمانها به نام درمانهای موضعی شناخته میشوند. شکلهای متعددی از این داروها به صورت کرمها، لوسیونها، رنگها، شامپوها، شیافها و پودرهای دارویی موجود هستند. تعدادی از این داروها را میتوان به صورت مستقیم از داروساز تهیه کرد و در این صورت نیازی به مراجعه به پزشک برای دریافت نسخه نخواهید داشت. همیشه برگهی اطلاعات بیمار را که همراه دارو به شما عرضه میشود، برای اطلاع از نحوهی صحیح استفاده، و نیز مدت زمان استفاده مطالعه کنید. اگر سؤالی داشتید، از داروساز خود کمک بخواهید.
- اگر دارای جوشها یا تحریکاتی هستید که قسمت بزرگی از پوست شما را پوشانده و یا ناخنها یا پوست سر شما را تحت تأثیر قرار داده است، ممکن است به استفاده از قرص نیاز داشته باشید. همچنین پزشک ممکن است در صورت استفادهی شما از درمان موضعی و جواب نگرفتن، برایتان قرص تجویز کند. این قرصها گاهی عوارضی از قبیل تحریک پوستی به همراه دارند.
- در بعضی از موارد، علائم شما ممکن است برگردند، حتی اگر به نظر برسد که این علائم به طور کامل پاک شده اند. مهم است که درمان خود را تا دو هفته بعد از ناپدید شدن علائم ادامه دهید. ممکن است مجبور باشید برخی درمانها را برای دو تا هشت هفته و یا حتی تا یک سال و نیم برای ناخن انگشت پا ادامه دهید.
پیشگیری از عفونتهای قارچی پوست
برای کاهش ریسک ابتلا به عفونت قارچی پوست و جلوگیری از انتشار آن روشهای زیر را امتحان کنید.
- پس از استحمام یا دوش گرفتن، بدن خود را کاملاً خشک کنید.
- جورابها، لباسها و ملحفههای خود را به طور مرتب برای رفع هر گونه قارچ بشویید.
- از دمپاییها و کفشهای پلاستیکی در هنگام حضور در مکانهای همگانی مانند دوش، سونا و استخرهای شنا استفاده کنید.
- از لباسهای گشاد از جنس کتان، یا الیاف قابل تنفس استفاده کنید که برای خارج کردن رطوبت از پوست شما طراحی شده اند.
- حوله، برس یا شانهی خود را با کسی شریک نشوید، چرا که این وسایل ممکن است حامل قارچ باشند.
- کفشهای خود راهر دو سه روز یک بار عوض کنید تا از رطوبت خشک شوند.
- اگر دیابت دارید، قند خون را تحت کنترل داشته باشید.
- اگر کسی در خانوادهی شما دارای عفونت قارچی پوست سر است، بالشها، کلاهها، شانه و قیچی را با آب و سفید کننده بشویید.
- اگر دارای عفونت قارچی باشید، همچنان میتوانید به سر کار یا مدرسه بروید اما توجه داشته باشید که بهداشت شخصی را برای جلوگیری از انتشار آن به دیگران رعایت کنید.